Sportske povrede
Sportske povrede se izdvajaju svojom specifičnošću iz razloga što pored narušavanja zdravlja samog sportiste, ostavljaju posledice i na sportsku formu koja progresivno opada, zatim na ličnost sportiste, njegovo materijataje na kraju na takmičarsku vrednost cele ekipe.
Takođe, zbog specifičnih i kumulativnih opterećenja, svaka sportska povreda se mora shvatiti veoma ozbiljno, bez obzira na veličinu lezije.
Fenomen sa kojim se lekari kliničari veoma često sreću prilikom rada sa sportistima je dismulacija tegoba, namerno umanjivanje tegoba od strane pacijenta i često sportskog štaba u cilju što bržeg povratka u trenažni proces. Mađutim, ovaj fenomen mnogo više štete nanosi pacijentu i često odlaže ponovno započinjanje treniranja.
Ukoliko se i pored adekvanog zagrevanja i korišćenja odgovarajuće sportske opreme, povreda ipak razvije, klupski lekar treba da uputi pacijenta lekaru koji će sprovesti neophodnu dijagnostiku (najčešće ultrazvučni i klinički pregled) i odrediti metode lečenja.
R.I.S.E. metoda
Prva pomoć povređenom sportisti pruža se odmah i podrazumeva RISE metod:
– R (rest) mirovanje
– I (ice) stavljanje leda na bolnu regiju (ako ne posedujete ledene komprese možete improvizovati na dva načina:
u plastičnu čašu stavite drvenu kašiku i zamrznite u frizu (kasnije držite za kašiku, a ledom masirate povređenu regiju, pokvasite manji peškir u hladnu i slanu vodu i stavite u friz (neće biti čvrst peškir kada ga izvadite, zbog dodate soli) pa ga koristite kao oblogu. Tretman traje 3 do 5 minuta i porebno ga je ponavljati na svaka dva sata.
C (commpresion) kompresija elastičnim zavojem.
E (elevation) podizanje povređenog ekstemiteta kako se ne bi sakupljala tečnost.
Povrede mišića
Povrede mišića su medju najčešćim sportskim povredama.
Ruptura mišića podrazumeva veoma često i narušavanje integriteta mišićnih ovojnica, fascija i krvnih sudova.
Sama ruptura može biti parcijalna (delimična) i
potpuna ruptura koja je mnogo ređa.
Takođe, mehanizami nastanka rupture su različiti, te postoje:
- distenzione rupture (nastaju pri snažnom istezanju mišića)
- kontuzione rupture (uzrok je udarac u mišić)
- mešane
Uzroci nastanka povrede mišića
Kao mogući uzroci se, dakle, navode: nedovoljno zagrevanje, neistegnutost, direktan udarac u mišić, nezgodan položaj sa prekomernim istezanjem mišića, duži šprint, premorenost igrača.
Po učestalosti ruptura najčešće je su zahvaćeni mišići prednje i zadnje lože natkolenice, zadnje lože potkolenice, veliki grudni mišić i dvoglavi mišić nadlakta.
Simptomi
U kliničkoj slici pacijenti navode naglo nastao jak bol u povređenom mišiću, otežano pokretanje povređenog mišića, podliv.
Dijagnoza
Dijagnoza se postavlja kliničkim pregledom i ultrazvučnim pregledom.
Lečenje
Lečenje se usmerava na eliminaciju bola i hematoma, kao i na što manje stvaranje nepoželjnog vezivno oziljnog tkiva. Svi pomenuti efekti se postižu pravilno odabranom i doziranom fizikalnom terapijom.
Potrebno je uključenje neselektivnih nesteroidnih protivupalnih lekova u cilju smanjenja nastale inflamacije i bola, kao i prevencije tromboze.
Kada možete da se vratite u trenažni proces
Povratak u trenažni proces se dozvoljava nakon povlačenja svih subjektivnih tegoba i ultrazvučnih znakova rupture mišićnih vlakana.
Povrede tetiva
Tetive su sačinjene od kolagenih vlakana i obavijene su ovojnicom koja ih stabilizuje i olakšava lakše klizanje same tetive.
Kada se razvije upalni proces (tendinitis) on uglavnom zahvata i tetivnu ovojnicu (tenosinovitis).
Tetive vremenom, usled zapaljenskih, degenerativnih i mehaničkih, promena bivaju sve krtije, jer se na mestu ovih procesa oštećuje i onako slaba vaskularizacija, dolazi do delimične rupture i nekroze vlakana a u zahvaćene regije se talozi kalcijum. Takođe, dolazi i do razvoja entezopatija (upalni proces na mestu insercije tetive za kost).
Uzroci povreda tetiva
Promene na tetivama se uglavnom razvijaju kod sportista, osoba koje se bave teskim fizičkim radom i u okviru zapaljenskih reumatskih bolesti (npr. reumatoridni artritis).
Simptomi
Simptomi tenosinovitisa su bol, zadebljanje tetive, otok i crvenilo zahvaćene regije, smanjena pokretljivost u susednim zglobovima.
Lokalizacija tenosinovitisa može biti različita i zavisi od toga koja se grupa mišića (i njihovih tetiva) izlaže posebnom opterećenju.
Više o povredama tetiva možete pročitati na stranici bolne tetive.