Bolovi u lumbalnom delu kičme
Sindrom krsno slabinske kičme (lumbalni) podrazumeva bol u slabinskom i krsnom delu (lumbalgija) koji može, ali i ne mora, da se spušta u nogu (lumboišijalgija).
Ovaj sindrom je jedan od najučestalijih bolnih sindroma savremenog čoveka i jedan od vodećih uzroka privremene radne nesposobnosti.
Ranije se pojavljivao više kod populacije u starijem životnom dobu dok je danas, usled sedentarnog načina života, ta granica značajno pomerena ka mlađem životnom uzrastu.
Uzroci problema sa lumbalnim delom kičme
Uzroci ovog sindroma mogu biti raznoliki, kao najvažnije treba spomenuti:
-
- teški fizički poslovi
- dugotrajno sedenje
- posao vezan za saginjanje i rotacije kičmenog stuba
- stalno ponavljanje istog pokreta u kičmenom stubu
- poslovi vezani za dugo stajanje
- nepravilno vežbanje (mrtva dizanja i sl.)
- trudnoća
- preelastično vezivno tkivo
- deformiteti kičmenog stuba (skolioza, hiperkifoza, hiperlordoza).
Oboljenje može biti akutno (kada bol nastaje naglo i uglavnom je izuzetno intenzivan) i hronično (dugotrajne tegobe nešto manje jačine).
Najčeši uzrok lumboišijalgije je svakako degenerativne prirodne kada dolazi do promena trošenja na diskovima smeštenim između pršljenova. Diskovi čuvaju otvore kroz koje nervi, izdvojeni iz kičmene moždine, napuštaju kičmeni stub. Ukoliko dođe do istanjenja diska ili do njegovog pucanja (protruzija, prolaps, ekstruzija) pojavljuje se pritisak na nerv i bol se spušta dužinom nerva (krsno slabinski sa ili bez propagacije u nogu).
Pored pomenutog, bol u lumbalnom delu kičme može nastati i kao posledica osteoporotskih promena na kičmenim pršljenovima. Kod smanjenja koštane gustine i promene arhitektonike koštanog tkiva, neretko dolazi do kompresivnog preloma samog pršljena i pritiska na okolne nervne korenove. Bol može biti lokalizovan samo u lumbalnom delu, ali može da propagira u donje ekstremitete.
Takodje, uzrok bola u lumbalnom delu mogu biti benigni i maligni tumori.
Nažalost, kičmeni stub je jedno od najčeših mesta gde se pojavljuju metastatski tumori. Tumorski bol je izuzetne jačine i slabo reaguje na antireumatske lekove. Često je praćen noćnim preznojavanjem.
Simptomi
Simptomi koji prate sindrom krsno slabinske kičme su sledeći:
-
- Bol u krsno slabinskom delu koji može da se širi u jednu ili obe noge. Najčešće nastaje nakon podizanja teškog tereta ili trzajnog, brzog pokreta u kičmenom stubu. Karakter bola može da varira od jakog i oštrog do tupog bola manjeg intenziteta. Bol je uglavnom najjači u sedećem položaju jer je tada i najveći pritisak na kičmeni kanal. Takođe, pojačava se pri napinjanju mišića prednjeg trbušnog zida (kijanje, kašalj, smeh). Može da se spušta u jednu ili obe noge.
-
- Pojava osećaja trnjenja i mravinjanja u donjim ekstremitetima
-
- Napestost mišića oko kičmenog stuba sa mogućim povlačenjem kičmenog stuba u jednu stranu (nakrivljenost)
-
- Slabost mišića pokretača donjih ekstremiteta
-
- Osećaj hladnoće u slabinskom delu
-
- Grčeviti bol u mišićima potkolenice
Kako se postavlja dijagnoza
Dijagnoza se postavlja na osnovu kliničke slike a kao dodatne dijanostičke procedure se koriste RTG, CT i Magnetna rezonanca.
Lečenje
Lečenje zavisi od težine kliničke slike i od uzroka nastanka lumboišijalgije.
Svakako, prioritet je uklanjanje bola.
Pacijentima se preporučuje mirovanje.
Takođe, stav je da se pacijent postavlja u položaj u kom je intenzitet bola najmanji.
Može se koristiti pojas u akutnoj, bolnoj fazi ali ne duže od sedam dana. Produženo korišćenje pojasa može dovesti do slabljenja mišića.
Medikamentna terapija podrazumeva lekove za ublažavanje bola i smanjenje inflamatornog procesa kao i lekove za opuštanje mišića oko kičmenog stuba.
Posebno i veoma važno mesto pripada fizikalnim terapijama (magnetna terapija, laser, elektroprocedure…) koje smanjuju pritisak na živac, ublažavaju bol i sve oštećene strukture delimično regenerišu.
Ukoliko ni jedna od pomenutih metoda ne dovede do kupiranja tegoba, pacijent se upućuje hirurgu kako bi se razmotrila mogućnost operativnog lečenja.
Nakon završenog lečenja pacijent treba da započne vežbe za jačanje mišića pokretača kičmenog stuba i da nauči zaštitne pokrete i stavove.